Stanisław ze Skalbmierz 1360 – 1431

Był synem mieszczan ze Skalbmierza, i pierwsze nauki pobierał w szkole przykolegiackiej w rodzinnym mieście. Naukę kontynuował na Uniwersytecie w Pradze, gdzie  w 1382 roku uzyskał stopień bakałarza, a w 1385 roku stopień magistra. W 1389 roku rozpoczął studia na wydziale prawa by w 1396 roku uzyskać stopień doktora. Już w czasie studiów odznaczał się nieprzeciętnymi  zdolnościami umysłu.

Po powrocie  do kraju brał czynny udział w pracach nad przygotowaniem reformy nauczania i organizacji studiów w Akademii Krakowskiej. Za wybitne zasługi położone na polu oświatowym, w 1400 roku został mianowany pierwszym rektorem zreformowanego Uniwersytetu. Ponownie pełnił tę godność w 1413 roku.

Ten wybitny człowiek miał również uznanie na królewskim dworze Władysława Jagiełły. Zaliczał się do bardzo bliskiego otoczenia królowej Jadwigi, na którą podobno wywierał znaczny wpływ. Znany był nie tylko w kraju, ale i za granicą, jako wielki kaznodzieja. Przez wiele lat był członkiem kapituły krajowskiej i uczestnikiem synodu kaliskiego. Stanisław ze Skalbmierza posiadał wielką znajomość prawa. W tej materii uchodził za specjalistę na skalę europejską. Godny podkreślenia jest fakt, ze w okresie sporu Polski z Zakonem Krzyżackim, a później w czasie wojny z nim, był głównym ekspertem prawnym króla Polski.

W 1431 roku uczestniczył w publicznej dyspucie ze zwolennikami Jana Husa. Odegrał również poważną rolę w kontaktach z innymi krajami. Z jego zdaniem wszędzie się liczono. Uważany jest za pierwszego przedstawiciela  „polskiej szkoły prawa narodów”.

Był świetnym wykładowcą na Uniwersytecie Krakowskim. Przez 30 lat pracy wykształcił setki prawników dla potrzeb nie tylko kraju. Jego słuchaczami byli także studenci zagraniczni. Odznaczał się skromnością, był wymagający, ale i rzetelny w każdej ocenie. Umiał pięknie mówić i logicznie uzasadniać swoje stanowisko.

Dorobek Stanisława ze Skalbmierza jest ogromny. Zbiór jego mów i rozpraw sięga kilkuset pozycji. Mówią one o jego poglądach filozoficzno-prawnych.

Do największych, mających jeszcze dziś pewne znaczenie, należy rozprawa pt.” O wojnach sprawiedliwych” i „ o rozbojach”. W pracach tych myślą przewodnią jest stwierdzenie, że „naruszenie pokoju jest pogwałceniem prawa tak naturalnego, jak i objawionego”. Jego definicja pojęcia wojny sprawiedliwej jest zarazem definicją pojęcia agresora                          i defensora.

Prace naukowe Stanisława ze Skalbmierza jeszcze dziś mówią o wspaniałym  rozkwicie nauki XV wieku, a w szczególności kształtowaniu się polskiej myśli prawniczej. Z jego prac korzystało wiele pokoleń polskich prawników i to właśnie może dobrze świadczyć o wielkości tego uczonego, który swą wiedzą wyprzedzał epokę,  w której żył.

Stanisław ze Skalbmierza jako pierwszy już w 1419 roku rozpoczął proces informacyjny dotyczący kanonizacji królowej Jadwigi, a w siedem lat później kierował komisją powołana przez arcybiskupa Jastrzębca do zbadania cudów za wstawiennictwem królowej. Rozpoczął proces, który pomyślnie zakończył się Jej kanonizowaniem   w Krakowie w roku 1997 przez papieża Polaka Jana Pawła II.

Historia szkolnictwa na terenie gminy Skalbmierz sięga XII wieku. Powstanie szkoły na terenie Skalbmierza jest ściśle związane z dziejami miasta i kościoła. Szkoła skalbmierska była w przeszłości szkołą kolegiacką i zaliczana była do wyższych szkół typu klasztornego. Szkolnictwo skalbmierskie przechodziło przez różne fazy rozwoju, aż w dniu 1 września 1996 roku powstał Zespół Placówek Oświatowych w Skalbmierzu.

W skład Zespołu Placówek Oświatowych w Skalbmierzu wchodzą:

• Przedszkole Miejskie w Skalbmierzu
• Szkoła Podstawowa im. Stanisława ze Skalbmierza w Skalbmierzu

Przedszkole Miejskie w Skalbmierzu

Przedszkole Miejskie w Skalbmierzu zostało powołane do życia w dniu 15 maja 1987 roku na podstawie orzeczenia Inspektora Oświaty i Wychowania w Skalbmierzu i przyjęło nazwę Państwowe Przedszkole Nr 1 w Skalbmierzu, które było czynne od dnia 1 września 1987 roku. Siedzibą przedszkola był budynek Szkoły Podstawowej w Skalbmierzu. Później przedszkole zmieniło nazwę na Przedszkole Samorządowe w Skalbmierzu, aby wreszcie przyjąć ostateczną nazwę Przedszkole Miejskie w Skalbmierzu.

Przedszkole zajmuje 3 sale lekcyjne dla 1 oddziału klasy 0 i 2 dla oddziału dzieci 3-5-cio letnich z wydzielona łazienką i 3 boksami szatni. Oddział dzieci 3-4 letnich zajmuje 1 osobną salę z wbudowaną częścią sanitarną z magazynkami na zabawki i 1 boks szatni. Kuchnia przedszkolna mieści się w pomieszczeniu kuchni szkolnej, gdzie zajmuje osobny kąt, a magazyn zrobiony jest w piwnicy szkolnej. Czas posiłków (zwłaszcza obiadu) jest ściśle wyznaczony, ponieważ ze stołówki korzystają również uczniowie szkoły.

Szkoła Podstawowa im. Stanisława ze Skalbmierza w Skalbmierzu

Szkoła Podstawowa im. Stanisława ze Skalbmierza w Skalbmierzu mieściła się w starym drewnianym budynku w centrum miasta. Stan sanitarny szkoły budził wiele zastrzeżeń. Architektura szkoły przestała spełniać wymogi czasów współczesnych.

Długo oczekiwana decyzja o budowie nowego obiektu szkoły podstawowej zapadła w drugiej połowie lat siedemdziesiątych. Budowę szkoły rozpoczęto w 1978 roku, a zakończono w 1985 roku. Generalnym wykonawcą inwestycji było Kieleckie Przedsiębiorstwo Budowlane, a podwykonawcą Buskie Przedsiębiorstwo Budowlane. Powstał wspaniały obiekt na miarę potrzeb i ambicji miasta Skalbmierz.

Dnia 1 czerwca 1985 roku uczniowie rozpoczęli naukę w nowym dwupiętrowym budynku dydaktycznym, w którym znajdują się duże sale lekcyjne, kuchnia, stołówka, świetlica, przestrzenne korytarze, blok sportowy, boiska sportowe. 

Mając piękny nowy budynek podjęto starania o nadanie imienia szkole. Na patrona szkoły wybrano rodaka Stanisława ze Skalbmierza, kanonika i pierwszego Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego. W związku ze staraniami władz szkolnych o nadanie imienia rozpoczęto współprace z władzami Uniwersytetu Jagiellońskiego JM Rektorem Panem Aleksandrem Kojem. Starania władz zostały uwieńczone sukcesem i w dniu 3 czerwca 1995 roku szkoła otrzymała imię Stanisława ze Skalbmierza.

Szkoła Podstawowa była ciągiem ośmioklasowym ze zmieniającą się z roku na rok liczbą uczniów. Reforma systemu oświaty przekształciła ośmioklasową szkołę w ciąg sześcioklasowy od dnia 1 września 1999 roku. Właśnie z tym dniem powstało Publiczne Gimnazjum w Skalbmierzu, które kolejną reformą systemu oświaty zakończyło swoje funkcjonowanie z dniem 31 sierpnia 2019 roku. Z dniem 1 września 2018 roku szkoła podstawowa znowu została ciągiem ośmioklasowym.

Budynek Zespołu Placówek Oświatowych w Skalbmierzu jest jak na dzisiejsze czasy obiektem nowoczesnym. Architektura szkoły spełnia wymogi czasów współczesnych poprzez ciągłe remonty, modernizacje i termomodernizację budynku, które mają na celu podnoszenie standardów uczenia się i estetyki.